Oorsprong

De oorsprong

Bij het onderzoek naar de afstamming van Emmanuel Hiel, bekend Vlaams 19e eeuws dichter en vooral voorvechter van de Vlaamse gelijkheid in het Brusselse, ter gelegenheid van zijn 100e sterfdag in 1983, werd destijds gesuggereerd dat een stamvader, Noors zeevaarder, zich naar de overlevering begin 17e eeuw te Sint Amands aan de Schelde als landbouwer zou hebben gevestigd.

Een dergelijke suggestie leek nogal ver gezocht, zeker als we kijken naar de tot nu toe gevonden gegevens in de verschillende archieven. Bovendien komt de naam Hiel tegenwoordig in het geheel niet in Noorwegen of in een van de andere Scandinavische landen voor. Met dit soort vooronderstellingen moeten we natuurlijk altijd zeer voorzichtig zijn. Maar de al vroege aanwezigheid van Hielen in het Land van Waes (13e eeuw) leidt eerder tot de conclusie dat de oorsprong van het geslacht Hiel in België dient te worden gezocht.

De naam Hiel blijkt al behoorlijk oud te zijn. Vanaf 1300 worden er al Hielen vermeld in het Waasland. We komen ze als boeren tegen in plaatsen alsExaarde, Sinaai, Daknam, Elversele, Stekene, Kemzeke, Haasdonck, Waasmunster en Lokeren. Ze blijken bovendien behoorlijk honkvast te zijn.

Pas aan het einde van de 16e eeuw treffen we Hielen ookin zuidelijke richting aan,met name in St. Amands en Londerzeel, waar twee verschillende takken ontstonden. Hoewel officieel eenfamilieverband tussen beide nog niet is gevonden, mag uit de namen van de getuigen bij de diverse geboorten toch het vermoeden worden geuit dat er een nauwe relatie is.

Het rond 1600 opduiken van de naam Hiel in het tegenwoordige Klein Brabant, kan heel goed te maken hebben met de krijgsverrichtingen die gedurende de laatste twee decennia van de 16e eeuw in het Waasland plaatsvonden. Het is een historisch feit dat een deel van het Waasland tot aan Beveren en St.Gillis-Waas overstroomde nadat in 1582 op militair bevel de Scheldedijken werden doorgestoken. Dit met als doel Antwerpen te verdedigen tegen de Spanjaarden. Daarbij ging het Land van Saeftinghe definitief verloren en moesten vele polderboeren landinwaarts trekken, verder zuidwaarts langs de Schelde.

Geleidelijk aan verspreidden de Hielen zich over meerdere plaatsen als Buggenhout, Lebbeke, Berlare, Dendermonde etc. Hoewel de Hielen sinds de 19e eeuw verder over België en ook Nederland zijn uitgezwermd, zijn ze nog steeds voornamelijk in het Oostelijk deel van Vlaanderen geconcentreerd. Met name in het gebied tussen Gent en de grens van Vlaams Brabant.