“Wie zijn wortels kent, kent zichzelf“, misschien is dat wel een van de belangrijkste redenen waarom tegenwoordig zoveel mensen op zoek zijn naar hun voorouders. Ook ik ben al jaren door dit zelfde genealogievirus gegrepen.In 1980 had ik het moedige plan opgevat om de geschiedenis van de familie van mijn echtgenote op papier te zetten. Toen kon ik nog niet vermoeden dat het me zo lang zou bezighouden. Maar ook niet dat het me zo zou blijven boeien.

Voor u ligt nu een – voorlopige – geschiedenis van het van oorsprong Waase geslacht Hiel, want dat is de familienaam van mijn echtgenote.Heel wat speurwerk is er aan vooraf gegaan. U moet natuurlijk niet de illusie hebben dat het verhaal compleet is. Wel heb ik getracht alle tot nu toe beschikbare gegevens zo veel mogelijk in dit verhaal te verwerken.

In dit “boekwerk” wil ik u meenemen naar de roots van mijn echtgenote. Een soort ontdekkingstocht in de geschiedenis van het geslacht Hiel, die zoals we nu weten, teruggaat naar ene Joannes Hiel D’aude, boer en schepen te Sint Amands. Een lieflijk, landelijk dorp aan de oevers van de Schelde op de grens van Klein Brabant en de provincie Antwerpen. Mogelijk kunnen we nog verder in de tijd, want zeer waarschijnlijk is er een nauwe band met de Hielen die we vanaf het eind van de 14e eeuw in het Land van Waes aantreffen.

Het schrijven van een dergelijk familieverhaal is te vergelijken met het leggen van een puzzel. Je bent voortdurend bezig met het aan elkaar leggen van nieuwe stukjes. Er is echter één groot verschil. Met een stamboompuzzel ben je nooit klaar. Lange tijd kan je het links laten liggen, om er vervolgens weer met volle energie mee verder te gaan. Vooral wanneer je nieuwe stukjes van de puzzel hebt gevonden. Archieven van de burgerlijke stand en andere historische documenten bieden voldoende informatie om een dergelijke stamboom tot 1800 op te zetten. Je kunt zelfs teruggaan tot rond 1600. Vanaf toen werden namelijk de eerste parochieregisters bijgehouden. En met enig geluk kan je nog (veel) verder terug in te tijd. Dankzij beschikbare historische bronnen zoals leenregisters, rente- en cynsboeken, weesboeken, staten van goed e.d., ben ik er zelfs in geslaagd om al in de 12e eeuw de eerste Hielen te vinden.

Het schrijven van een familiegeschiedenis is echter meer dan alleen maar het opstellen van een stamboom met alleen maar namen en getallen. Om een geslacht, zoals dat van de Hielen,tot leven te kunnen brengen, is meer nodig. Naast persoonlijke documenten en generatielange overleveringen, is vooral ook de kennis van de plaatselijke en streekgeschiedenis van belang. Hierdoor kunnen we ons een beeld verschaffen van hoe men in de loop van de eeuwen woonde, werkte en leefde. Er zijn verschillende Chronieken uit die tijd die ons enig inzicht geven in het dagelijkse leven van toen. Maar altijd moet men zich realiseren dat dit ook eigentijdse waarnemingen en dus persoonlijke interpretaties zijn geweest. De in dit “boek” beschreven geschiedenis van het geslacht Hiel is zo’n poging. Maar wel een met mijn eigen waarneming en interpretatie. Daarbij heb ik getracht een antwoord te geven op vragen als, waar komen ze vandaan, wat betekent deze naam nu eigenlijk, waar leefden en woonden ze en wat voor betekenis hebben ze gehad.

Met de komst van het Internet zijn de mogelijkheden voor het doen van historisch familie onderzoek enorm toegenomen. Vooral wanneer blijkt dat ene heer Van Grasdorff uit Sint Amands alle parochieregisters van zijn geboorteplaats vanaf 1600 minitieus heeft beschreven en via zijn site beschikbaar heeft gesteld. Dat heeft mij niet alleen heel wat reistijd bespaard. Zijn inspanningen hebben het mij bovendien mogelijk gemaakt in dit boek veel vollediger te zijn dan anders het geval zou zijn geweest. Niet alleen wat de Hielen zelf betreft. Dankzij hemheb ik ook veel meer inzicht gekregen in de vele aangetrouwde families en hun onderlinge samenhang in de loop der jaren. Daarnaast lijkt met het internet de hele wereld nu voor ons open te liggen. Ineens blijken er niet alleen Hielen in België en Nederland te wonen, maar ook in Amerika, Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Oostenrijk en Zwitserland.

Carlo R.W. de Meijer

Maarssen, 2 oktober 2016